Rocznica powstania Muru Berlińskiego
#MurBerliński #64.rocznicapowstania #bezprawieSED #rozrachunek #MiejscaPamięci #dotacje #Weimer
W 64. rocznicę wzniesienia Muru Berlińskiego, który od 13 sierpnia 1961 r. do 9 listopada 1989 r. dzielił Berlin na część wschodnią i zachodnią, w Berlinie i Brandenburgii odbyły się uroczystości z udziałem ważnych polityków. Ich celem było upamiętnienie 140 ofiar, które straciły życie podczas próby ucieczki do zachodniej części miasta oraz setek osób, które zostały w związku z tym ranne lub aresztowane.
Minister stanu ds. kultury i mediów Wolfgang Weimer, uczestniczący w uroczystościach, oświadczył, że bezprawie władzy komunistycznej w NRD będzie nadal systematycznie rozliczane oraz że przyszłym generacjom należy wciąż przypominać o ofiarach tej autorytarnej władzy. Jak stwierdził Weimer, Mur Berliński jest symbolem „pogardzającego człowiekiem reżimu NRD, braku wolności i samowoli dyktatury SED”. Wspomniał o tych wszystkich, którzy stracili wówczas życie z powodu rozkazu strzelania do osób próbujących przedostać się przez Mur Berliński. Wśród nich był 18-letni Peter Fechter, zastrzelony w 1962 r. przez straż graniczną NRD. „Losy i cierpienia bliskich ofiar stanowią dziś przestrogę, że wolność nie jest stanem danym raz na zawsze, ale nieustającym zadaniem” – mówił Weimer.
W 2025 r. stowarzyszenie Stiftung Berliner Mauer, finansowane przez urząd pełnomocnika rządu ds. kultury i mediów (BKM), szczególną uwagę poświęca dzieciom, które zginęły w związku z istnieniem Muru Berlińskiego. Jednym z nich był 5-letni Çetin Mert z Kreuzbergu, który w 1975 r. podczas zabawy wpadł do Sprewy i ratownicy, nie mogąc przekroczyć wewnątrzniemieckiej strefy granicznej, nie zdołali go uratować.
Niemcy konsekwentnie podejmują działania na rzecz „przepracowania” okresu dyktatury partii komunistycznej w NRD. Ważną rolę w tym procesie pełnią Miejsca Pamięci (Gedenkstätte), przywołujące pamięć o bezprawiu i prześladowaniach oraz kształcące świadomość historyczną. Tym samym – jak stwierdził minister Weimer - działają one na rzecz demokracji i przestrzegania podstawowych praw w Niemczech, wzmacniając „system immunologiczny” całego społeczeństwa przeciwko tendencjom totalitarnym.
Do instytucji zajmujących się rozrachunkiem z dyktaturą SED należą m.in. Stiftung Berliner Mauer, Bundesstiftung zur Aufarbeitung der SED-Diktatur, Deutsch-Deutsches Museum w Mödlareuth, Gedenkstätte Berlin-Hohenschönhausen, Gedenkstätte Deutsche Teilung Marienborn, Museum in der „Runden Ecke“ w Lipsku oraz Initiativgruppe Geschlossener Jugendwerkhof Torgau. Do tego dochodzi jeszcze Archiwum Federalne: Bundesarchiv – Stasi-Unterlagen-Archiv, które przypomina o bezprawiu Stasi, tajnej policji NRD.
Na rozliczanie się z reżimem z puli federalnej przeznacza się rocznie ok. 16 mln euro. Na najbliższe lata przewidziano także ok. 5 mln euro na zbudowanie centralnego pomnika poświęconego ofiarom władzy komunistycznej w Niemczech. W ramach programu dla młodzieży „Jugend erinnert” BKM dotuje również pozaszkolne projekty edukacyjne, realizowane przez ośrodki pamięci oraz instytucje oświatowe i kulturalne. Celem tych programów jest przyczynienie się do wzmocnienia postaw demokratycznych i aktywnego zaangażowania na rzecz wartości podstawowych. Obecnie z budżetu kultury dotowanych jest 15 takich przedsięwzięć łączną kwotą ok. 2,8 mln euro. (M. Wagińska-Marzec)
https://www.berlin.de/rbmskzl/aktuelles/media/64-jahrestag-des-baus-der-berliner-mauer-1590026.php